Ben jij lui? Ik dacht vroeger dat ik zelf lui was. Ik heb verschillende cliënten die dachten dat ze lui zijn.
Maar wat betekent het nu eigenlijk om lui te zijn, en waarom heb jij het fout?
Niemand is per definitie lui, daar geloof ik oprecht in. Maar dat kun je alleen begrijpen als je nadenkt over waar ons idee van luiheid vandaan komt.
Wat zie je voor je als je denkt aan iemand die lui is?
Waarschijnlijk zoiets als op de bank liggen met Netflix en een reep chocola terwijl sporten op de planning stond. Altijd het minimale doen en nooit het gevoel dat je je best hebt gedaan.
Maar stel je voor dat je gestrand was op een eiland. Zou je nog steeds voor de makkelijke optie kiezen en op je gat blijven zitten tot je verhongert, of ervoor zorgen dat je eten hebt?
Oké, misschien heb je meer aan een voorbeeld iets dichter bij huis. Stel je voor dat je bankrekening leeg was en je werd op staande voet ontslagen. Je hebt 7 dagen om je financiën te redden voordat je op straat staat. Lig je dan 7 dagen op de bank te niksen nu het nog kan, of zorg je zo snel mogelijk voor een oplossing?
Met de juiste omstandigheden en motivatie ben je dus niet lui.
En dat is het nu precies met luiheid. Het kan alleen bestaan als je je comfortabel en veilig voelt. Zodra je het vuur onder je reet voelt kom je in actie, zoals met een belangrijke deadline die nu wel erg dichtbij komt. Maar zoals je ondertussen wel hebt ervaren, komt dit ook met enorme beperkingen. Je krijgt de dingen niet gedaan waarvan je al jaren roept hoe leuk of belangrijk je ze vindt.
Je weet dat sporten een groot deel van je problemen zou oplossen, maar toch doe je het niet. “Want ik ben lui”, roep je dan. Maar het probleem dat er werkelijk speelt, is dat je niet meer gewend bent om je veilige en comfortabele bubbel uit te stappen. Om ongemak en kwetsbaarheid op te zoeken, en daarmee je comfort en veiligheid tijdelijk op te geven zodat je kunt groeien als persoon (*lees het blog ‘groeien in ongemak’ als je dat nog niet hebt gedaan).
Veel van m’n cliënten zijn gedwongen om hun bubbel uit te stappen. Ze kregen van een arts te horen dat ze binnen tien jaar diabetes zouden hebben en levenslang aan de medicatie moesten. Of niet meer in leven zullen zijn om hun kleinkinderen te ontmoeten. Een dierbaar persoon in hun leven dat (bijna) niet meer leeft als gevolg van een ongezonde leefstijl.
Ze voelen het vuur onder hun reet, en weten dat ze nú iets moeten veranderen voordat het te laat is.
Maar als je denkt dat mijn conclusie over dit onderwerp is om af te wachten tot je vanzelf dat vuur voelt, dan ken je me echt nog niet. Maar eerst wil ik nog een andere kant van het verhaal benoemen. Je kunt namelijk ook te weinig comfort en veiligheid voelen, en het idee hebben dat je niet genoeg vangnetten hebt. Een gevoel van alles-of-niets, nu of nooit.
Zo voelde heel mijn leven voordat ik in therapie ging. Ik lag twee nachten van tevoren wakker over alles wat er mis kon gaan tijdens het eerste coachgesprek met een nieuwe cliënt, en hoe m’n carrière voorbij zou zijn met alle gevolgen van dien. Dan snap je waarom ik in therapie ging 😉
Maar ik kom dit ook tegen bij mensen die inderdaad dat vuur onder hun reet voelen. Ze raken in paniek en maken extreme veranderingen. Ze geven alles en putten zichzelf volledig uit. Uiteindelijk kunnen ze niet meer, en zijn gedwongen om op te geven. Als we het dan hebben over de trendy term ‘balans’, is dit dus een voorbeeld waar balans belangrijk kan zijn. Je moet uit je veilige bubbel en je kont warm voelen worden van dat vuur, je moet er niet naakt inspringen en hopen te overleven.
Nu wil je natuurlijk weten wat je kunt doen om niet meer ‘lui’ te zijn. Je hoopt dat ik je vijf stappen geef die je kunt volgen waardoor je binnen twee weken een heel ander mens bent. En nu ik dit gezegd heb voel je de bui al hangen, en weet je dat dat niet gaat gebeuren. De oplossing is wel heel eenvoudig, maar verre van makkelijk. Logisch ook, want ik vraag je om iets te doen wat niet comfortabel is. Je moet kwetsbaar zijn.
Als comfort en veiligheid het probleem zijn, is kwetsbaarheid de oplossing.
Dingen doen waarbij je het vuur kunt voelen en waarbij je kwetsbaar bent. Waar je het liefst wil gillen, uitstellen, weglopen of ‘lui zijn’ en je op de bank verstoppen met Netflix en een reep chocola. Dat hoeven niet eens dingen te zijn die met afvallen, eten of sporten te maken hebben. Net als wilskracht en discipline, kun je het zien als een trainbare spier.
Ik vond het ongemakkelijk om m’n eigen foto’s te gebruiken op Instagram, dus daar begon ik mee. Ik moest er nog niet aan denken om op video te praten, maar na de eerste stap durfde ik dat wel. Verschrikkelijk vond ik het, om een video op te nemen terwijl er andere mensen bij zijn. Maar toen praten op video al best comfortabel voelde, was ik hier wél klaar voor.
Je doet iets wat een beetje ongemakkelijk en kwetsbaar voelt. Je herhaalt het net zo lang tot dat eerste gevoel minder is geworden. En maakt dan gelijk de volgende kwetsbare stap. (Veel mensen blijven hier hangen en breiden hun veilige bubbel een klein beetje uit.)
Als je er een gewoonte van leert maken om continu te zoeken naar dingen waar je je een beetje kwetsbaar bij voelt, en ze dan juist doen – dan kun je ieder doel bereiken. Echt waar. En ‘lui’ zal echt het laatste woord zijn waarmee je jezelf omschrijft.
Je bent niet lui, je bent iets te lang in je veilige bubbel gebleven. Het is hartstikke fijn dat je die bubbel mag hebben, maar nu is het tijd om er uit te komen en weer kwetsbaar te durven zijn.