Dik en ongezond zijn is normaal

(Luister je liever? Ik heb dit blog ook opgenomen als podcast. Die kun je luisteren door hier te klikken.)

Het wordt een pittige vandaag. Voor een aantal zal dit het laatste blog zijn die ze ooit van me lezen, omdat dit niets iets is wat ze willen zien. Als je nieuw bent, welkom. Ik kan soms wat confronterend zijn, maar ik heb de allerbeste bedoelingen.

Hopelijk is het voor jou een mail die je aan het denken zet. Die je huidige “normaal” uitdaagt, en vervolgens leidt tot actie en verandering.

Dik en ongezond zijn is normaal. Geen subtiele titel. Ik heb het ook nooit over “dik” maar altijd over overgewicht. Dik heeft in mijn beleving een oordeel, een emotionele lading, het is negatief. Overgewicht is een statistisch feit, als je zo zwaar bent dan heb je overgewicht. Punt.

Als je kijkt bij jezelf, en in je omgeving. Wat is dan normaal?

Neem een typische werkdag. Misschien kun je slapen tot de wekker gaat, als je pech hebt word je al gewekt door enthousiaste kinderen die nét iets minder lang doorslapen dan jij zou willen.

Twintig vragen met “mama mag ik…” terwijl je je klaarmaakt om te werken en tegelijkertijd ervoor zorgt dat zij ook de deur uit kunnen.

Werk gaat redelijk op de automatische piloot, weinig spannends en altijd een beetje hetzelfde liedje.

Kinderen uit school halen, thuiskomen, hen rustig krijgen, koken terwijl ze toch nog niet helemaal rustig zijn…

Avondeten, alles afruimen, zij hebben nog een uurtje om te spelen voordat ze naar bed gaan, en dan.

Gebruik je dat uur om nog even de deur uit te gaan om te sporten, of een lange wandeling te maken; of plof je neer op de bank met een zak chips in je linkerhand en afstandsbediening in de rechter.

Wat is voor jou vaker het geval? En voor je partner, je vriendinnen en collega’s?

Wees daar eens heel eerlijk in. In de afgelopen 14 dagen. Hoe vaak heb je voor sport of beweging gekozen? En je partner? Vrienden en collega’s?

Je bent het gemiddelde van de 5 mensen waarmee je de meeste tijd doorbrengt.

Is je partner te zwaar? Hebben je vrienden overgewicht?

Dat betekent dat het in jouw sociale kring waarschijnlijk “normaal” is om ongezondere keuzes te maken. De keuzes die leiden tot overgewicht.

Jezelf overdag uithongeren omdat je ’s avonds naar een all-you can eat gaat, en daar moet je dan natuurlijk wel het maximale uithalen. Je betaalt voor onbeperkt eten, dan ga je ook onbeperkt eten toch?

Wat zullen ze wel niet denken, als jij na één bord al stopt met eten.

“Die niet zo gek joh. Dat kan heus wel eens een keer.”

“Doe niet zo ongezellig! Dat afvallen kan altijd nog. Zo zwaar ben je niet eens”

En in een kwestie van tien seconde, krijg je het gevoel dat jouw gezondere keuzes raar zijn. Dat je de buitenstaander bent. Dat je mee moet eten om erbij te horen.

Misschien hou je je in dat moment nog sterk, maar het vreet wel aan je. Het heeft invloed.

Ik ervaarde zelf het andere extreme.

Ik studeerde 3 maanden aan de PABO. Ik zou leraar worden op de basisschool.

Alle respect voor leraren, maar met bijna iedere dag van het jaar kinderen die de klassen rondgingen om te trakteren op hun verjaardag, alle leraren die trakteren, en alle overige extra’s… Leraren zijn nou niet bepaald bekend voor hoe makkelijk ze het hebben om een gezond gewicht en eetpatroon te hebben.

Tijdens m’n stage stond de lerarenkamer altijd vol met eten. En ondertussen zat dan een deel met een heel kleine, zielige lunch. Twee boterhammen met een plakje kipfilet, waar ze dan het grootste deel van de dag op moest functioneren.

Ik stopte met de PABO, en begon aan hbo-sportkunde, toen nog sport en bewegen, leefstijl en gezondheid (mondje vol, vandaar de naamsverandering)

Tegelijkertijd ging ik werken in een sportschool, waar de trainers zelf natuurlijk ook veel bezig zijn met hun lichaam en gezondheid.

Bakjes met rijst, kip en broccoli waren ineens normaal. En af en toe kwamen verdwenen er hele rollen koekjes en meerdere croissantjes, want dan was het “cheat day”.

Kom ik met m’n vier boterhammen met pindakaas.

“Huh eet jij brood, dat is toch helemaal niet gezond?”

“Pindakaas heeft hartstikke veel calorieën.”

Nu doet dat me niets omdat ik weet waar ik vandaan kom. Van overgewicht op de basisschool, naar ondergewicht tot rond m’n 20^e. Om 8 uur ’s ochtends een plakje ontbijtkoek, en niets eten tot ik rond 15:00 thuiskwam

Ondergewicht zo extreem, dat ik “hem” rond m’n 18^e niet eens meer omhoog kreeg. En maar niet begreep waarom ik altijd zo moe en futloos was.

Maar hey, ik sportte zes keer in de week en at super weinig, dus ik was vet gezond toch?

Ik had wat dat betreft het geluk dat ik sterk in m’n schoenen stond. Ik ging niet mee in het over-eten op de basisschool en gaf traktaties vaak weg aan de kinderen in de klas. Ik ging al helemaal niet mee met de bakjes kip en rijst; die periode had ik al ver achter me gelaten.

Wat in jouw omgeving als ‘normaal’ gezien wordt, wat in onze maatschappij als normaal gezien wordt, hoe normaal is dat echt?

Dit normaal heeft ertoe geleidt dat 60% van alle Nederlandse volwassen overgewicht heeft. Meer dan 20% obesitas. En de meerderheid boven de 40 á 50 jaar oud heeft chronische aandoeningen, pijn en medicatie, van een hoge bloeddruk tot diabetes.

Het probleem hierin is alleen dat we als mens geprogrammeerd zijn om ‘normaal te doen’. Het was vroeger ontzettend belangrijk om erbij te horen, want alleen kon je niet overleven.

Wanneer je afwijkt van normaal, word je geconfronteerd met enorme weerstand.

Vanuit jezelf, een gevoel van ongemak en onzekerheid. Maar ook vanuit je omgeving.

Is er iets mis met je, dat je ineens iets anders doet? Ze maken zich zorgen.

 Is er iets mis met hen en hun gedrag, dat je iets anders doet? Je maakt ze ongemakkelijk en onzeker. Je confronteert ze met hun eigen gedrag, en niemand houdt van confrontatie.

Maar het is die weerstand, dat ongemak, waar je de belangrijkste progressie maakt.

Je doet al jarenlang normaal. Sonja bakker is populair? Dan koop jij de boeken van SB om af te vallen.

Koolhydraatarm is de trend? Dan doe je kh arm

Tegenwoordig is diëten een vies woord, en gaan we allemaal gewoon gezond doen, eten op gevoel en luisteren naar ons lichaam.

Ik verklap je alvast dat ook dat niet gaat werken, en je binnen nu en vijf jaar weer een nieuwe trend hebt gevonden.

Eentje die dan weer veilig volgt, want iedereen doet het.

Maar hoe vaak heb je echt actie ondernomen? Dingen gedaan die je eng vond, waar je je ongemakkelijk bij voelde en die weerstand opriepen?

Besluiten om te starten met krachttraining in de sportschool, terwijl je geen idee hebt hoe het werkt en waar je moet beginnen (Hier heb ik een podcastaflevering voor opgenomen die je dat allemaal uitlegt.)

Misschien zelfs gelijk met een personal trainer, zodat je er niet zomaar onderuit kunt komen en het ook financieel ongemakkelijk voelt

En toen je er niet spontaan tien kilo van afviel, toch doorging ondanks dat al je gedachten zeiden dat je net zo goed kan stoppen als het toch niet werkt?

Als je na tien jaar van pogingen om af te vallen nog steeds je doel niet bereikt durf ik een conclusie te trekken:

Niet vaak genoeg. Je hebt niet vaak genoeg de dingen gedaan die weerstand oproepen. Die tegen het normaal van jouw omgeving ingaan.

In mijn omgeving is het juist raar om de dingen zonder coach te proberen. We zijn zelf professionals, dus weten hoeveel tijd, geld en frustratie je kunt besparen door gelijk de hulp van een expert in te schakelen.

Een ander voorbeeld van zo’n verschil in omgeving is voor sommigen vakantie.

Ineens is alle druk rondom eten weg. Met een hele andere omgeving en andere routines, is beweging geen enkel probleem meer. Je loopt dagenlang door de straatjes van de dorpjes in de omgeving. De auto gebruiken kost vaak meer moeite dan lopen, dus haast alles gaat te voet.

Waar veel mensen zwaarder terugkomen van vakantie, vallen deze mensen juist af.

Maar eenmaal terug in die oude vertrouwde, normale omgeving… Zit het er binnen twee weken alweer aan.

Ik wil je uitdagen. Uitdagen om na te denken over wat voor jou normaal is.

Wat voor jou normaal is, wat eigenlijk helemaal niet zo normaal is.

Iedere vrijdag is patatdag, dat doe je je hele leven al zo. Maar waarom is dat normaal? Omdat je het altijd al zo doet? Maar de persoon die je wil zijn, het lichaam wat je wil hebben en de leefstijl die daarbij past, is patatdag daar dan een ‘normale’ gewoonte?

Een andere manier van denken die voor cliënten uit m’n online coachingstraject altijd goed werkt: Wat zou Joeri hiervan vinden?

Over patatdag zou ik zeggen: Als het oprecht iets is waar je iedere week naar uitkijkt, en het je verschrikkelijk gelukkig maakt, ook met een portiegrootte die aansluit bij je caloriebehoefte om af te vallen… Doe je ding.

Maar als het iedere week patatdag is, én haast iedere week een dag van geen zin om te koken en pizza bestellen, én enorme porties patat met drie frikandellen omdat je het ervan moet nemen wanneer het ‘mag’, én na patat als avondeten nog snoepen op de bank omdat je niet vol zit…

Dan moet je jezelf toch eens ernstig afvragen of dat het waard is.

En zoals je mij mag gebruiken om door een andere bril naar je keuzes en gewoontes te kijken, ben je ook vrij om me als reden of excuus te gebruiken waarom je het anders doet.

Wanneer je thuis niet meer meedoet met patatdag, en je partner daarnaar vraagt: “Joeri zegt dat ik beter dit kan eten als ik wil afvallen, dus dat probeer ik de komende weken.”

In het ergste geval ben ik dan de oorzaak van je partner die zich ongemakkelijk en onzeker voelt door de confrontatie met patatdag, en niet jij.

Wat ik vervolgens vaak hoor, is dat patatdag al gauw verleden tijd is. Het ging namelijk helemaal niet om patat, het ging om samen uitkijken naar iets lekkers om te eten. Dat wordt vervangen met bijvoorbeeld iedere vrijdagavond een ijsje halen.

Nog steeds samen uitkijken naar iets lekkers, maar een heel stuk minder in calorieën en vaak met wat beweging terwijl je het haalt.

En zo’n gewoonte, die past wél bij de gezonde leefstijl die je zo graag wil. De vrijheid hebben om een ijsje te kunnen halen zonder schuldgevoel, maar ook de vrijheid om af te slaan als je een keer oprecht geen zin erin hebt.

Dus, ga de uitdaging aan. Daag je normaal uit. Stel jezelf de vraag: Wat zou Joeri hiervan vinden?